مصاحبه جناب آقای امانت، رئیس مرکز اصناف و بازرگانان ایران

به منظور ساماندهی کسب و کارهای مجازی و بازاریابی شبکه ای، اتحادیه کشوری باتلاش های مرکز امور اصناف و با اجازه وزیر محترم صنعت، معدن و تجارت بر طبق قانون نظام صنفی امکان تشکیل پیدا کرد. به منظور آشنایی با اهداف و ضرورت تشکیل این اتحادیه و همچنین فرآیند برگزاری انتخابات  مصاحبه ای با جناب آقای امانت ،رئیس مرکز امور اصناف توسط سایت ام ال ام ترتیب داده شده است. برای آشنایی بیشتر با این اتحادیه و ارتباط آن با بازاریابی شبکه ای توجه شما را فرمایشات قائم مقام مرکز امور اصناف در این رابطه جلب می نماییم.

سؤال: در مورد نحوه برگزاری انتخابات اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی، روند رأی‌گیری و اینکه چه ساز وکاری برای آن پیش‌بینی کرده اید، توضیحاتی ارائه فرمایید؟

پاسخ: کلیه فرایندهای برگزاری انتخابات در آیین نامه اجرایی مربوط ذکر شده است، در واقع پس از تشکیل هیأت اجرایی برگزار کننده انتخابات متشکل از نمایندگان وزارت صنعت معدن و تجارت، وزارت کشور و اتاق اصناف ایران در اولین اقدام آگهی فراخوان انتخابات شامل زمان و نحوه ثبت نام و تعداد داوطلبان از طریق روزنامه های کثیر الانتشار اطلاع رسانی می شود.  این هیأت  با توجه به ماهیت کسب ‌وکارهای مجازی، امکان ثبت نام به صورت الکترونیکی از هر مکان را از طریق سامانه اصناف برای داوطلبین فراهم نموده  و در این آگهی از کسانی که پروانه کسب‌ وکارهای مجازی را از اتاق های اصناف سراسر کشور دریافت نموده اند، دعوت شده تا درصورت تمایل جهت کاندیداتوری اقدام نمایند. بعد از ثبت نام، صلاحیت داوطلبان در پروسه زمانی که در قانون و آیین‌نامه نیز ذکر شده، طبق آیین‌نامه یک دوره بررسی صلاحیت وجود دارد، بدین ترتیب که  هیات اجرایی  فهرست داوطلبان را در اختیار کمیته تطبیق قرار می­دهد تا طی یک فرجه زمانی مشخص صلاحیت کاندیداها را از  مراجع مربوط که در قانون مشخص شده استعلام  کند و به هیات اجرایی باز گرداند. براین اساس  طی بررسی های صورت گرفته در مرحله اول صلاحیت همه  33 داوطلبی که حضور دارند تأیید  و همگی حائز شرایط شناخته شده اند.

طبق روال معمول انتخابات اتحادیه کشوری کسب و کارهای مجازی مانند سایر انتخابات اتحادیه های کشوری در اتاق اصناف ایران برگزار شده و براساس زمان بندی انجام شده در تاریخ ( دوشنبه 30 مرداد) از ساعت 10 تا 12 انتخابات برگزار و راس ساعت 12 با توجه به حصول نصاب مقرر داوطلبان انتخابات پایان یافت و اگر در ساعت مذکور نصاب لازم داوطلبان  بدست نمی آمد امکان تمدید ساعت نیز وجود داشت.

 مازاد بر موارد اعلامی در مقررات علاوه بر اطلاع رسانی از طریق روزنامه کثیر الانتشار از طرق مختلف از جمله توسط سازمان های صنعت، معدن وتجارت استان های مربوط و با ارسال پیامک به تلفن های همراه دارندگان پروانه کسب اطلاع رسانی شده است. این  انتخابات  برای اولین بار در بین چند اتحادیه کشوری و در  هفت نقطه از کشور برگزار ­شد و معیار تعیین هفت نقطه این بود که پروانه های کسب صادر شده بیشتر در این مناطق بوده اند، همچنین برای سهولت حال رأی دهندگان، آنها برای انداختن رأی خود به صندوق می ­توانستند به هر یک از این هفت نقطه مراجعه کنند. در حال حاضر با توجه به شمارش آرا و اعلام نتایج، در حال رسیدگی به اعتراضات داوطلبین به نحوه برگزاری انتخابات هستیم  و پس از تأیید انتخابات اعتبار نامه اعضا هیات مدیره صادر خواهد شد و بلافاصله شاهد شروع به کار این  اتحادیه خواهیم بود.

سؤال: با توجه به اینکه رأی گیری بصورت الکترونیکی برگزار شده لطفا در مورد روش این رأی گیری توضیحاتی ارائه فرمایید؟

نظامات انتخاباتی مختلفی در دنیا وجود دارد اما از بین این نظامات در قانون نظام صنفی (تبصره 1 ماده 22 ) به لحاظ اهمیت و نقش اتحادیه های صنفی در بحث ساماندهی و مجوز دهی، نظام رأی گیری بصورت مخفی و مستقیم تعیین شده است و بر این اساس دارندگان پروانه باید شخصاً در انتخابات شرکت نمایند. در این انتخابات رأی گیری بصورت الکترونیکی انجام پذیرفته؛ بدین ترتیب که دارندگان پروانه می توانستند با مراجعه به یکی از محل های تعیین شده در سطح کشور پس از احراز هویت و استقرار در محل اخذ رأی و با مشاهده تصویر و نام و نام خانوادگی داوطلبان بر روی صفحه نمایشگر رایانه، کاندیدای مورد نظر خود را انتخاب نمایند.

سؤال: با توجه به بحث های مطروحه از طرف سازمان نظام صنفی رایانه ای در خصوص تداخل وظیفه این اتحادیه با آن سازمان، در مورد وظایف ، حدود صلاحیت و قلمرو آنها توضیحاتی ارائه فرمایید؟

پاسخ: بنا بر اصول تعیین شده در قانون نظام صنفی تشکیل اتحادیه در سراسر کشور در مقیاس شهرستان صورت می ­گیرد. اما در این قانون  این قابلیت وجود دارد که بر حسب ضرورت در مقیاس استانی یا کشوری این اتفاق بیفتد؛ یعنی ما به جای اتحادیه شهرستانی، اتحادیه استانی یا کشوری داشته باشیم.

در ارتباط با کسب و کارهای مجازی به لحاظ ویژگی خاص شان که هم محدودیت جغرافیایی ندارند؛ یعنی محدوده فعالیت شان در سطح کشور می تواند باشد و هم محدودیت در عرضه کالا و خدمات ندارند؛ یعنی می توانند انواع کالا و خدمات با رعایت مقررات مربوط در این شبکه عرضه کنند. بنابراین این قابلیت در قانون نظام صنفی کشور وجود دارد که برحسب مورد، اتحادیه استانی و یا کشوری برای آن ها تشکیل گردد؛ چرا که با توجه به دو ویژگی گفته شده امکان الحاق آن ها به اتحادیه های شهرستانی موجود، وجود ندارد.

علاوه براین ساز و کار نظارت در فضای مجازی متفاوت از فضای حقیقی بوده و  برای ساماندهی و نظارت بر کسب و کارهای مجازی زیر ساخت فنی لازم وجود دارد؛ بنابراین براساس ماده 87  قانون مذکور دبیرخانه هیأت عالی نظارت با دستگاه هایی که موظف بوده این آیین نامه را تدوین کند به این جمع بندی رسیدیم که با توجه به ظرفیت قانون فعلاً این اتحادیه  در مقیاس کشوری تشکیل شود تا در آینده اگر امکانش باشد  به چند اتحادیه تخصصی  دیگر تفکیک کنیم. وظایف اتحادیه ها هم در ماده 30 نظام صنفی تصریح شده که چه وظایفی را بر عهده دارند. ولی به همین اندازه اطلاع داشته باشید که یکی از وظایف مهم اتحادیه بعد از تشکیل، ساماندهی زنجیره پایانی بازار، در واقع  ساماندهی و نظم بخشی به حلقه عرضه کالا و ارایه خدمات به مصرف کنندگان است؛  در واقع نرم افزار یک زیر ساخت  فنی است که درحال حاضر با توجه به پیشرفت و توسعه فناوری و ورود نرم افزار در بخش های مختلف از جمله پزشکی، صنعت و کشاورزی به کمک این بخش آمده است در حوزه اصناف نیز  فروش و عرضه کالا در بستر نرم افزار و از طریق سایر ابزارهای از  راه دور در حال توسعه است و قانونگذار در ماده 87 قانون نظام صنفی به عنوان قانون مؤخر ساماندهی کسب و کارهای مجازی مشمول قانون نظام صنفی را بر عهده اتحادیه مربوط محول نموده است.

براساس قوانین بالا دستی در کلیه مواردی که فعالیت اشخاص حقیقی و حقوقی منوط به أخذ مجوز اعم از گواهی، پروانه، جواز است باید از مبنای قانونی لازم برخوردار بوده و از صراحت لازم برخوردار باشد و الزام اشخاص به أخذ مجوز فاقد مبنای قانونی ممنوع است. دایره شمول  ماده 87 قانون شامل کلیه ابزارهای الکترونیکی از راه دور از جمله وب سایت، اپلیکیشن و حتی فروش تلفنی و .... شده و در تهیه این آیین نامه نمایندگان هیأت مقررات زدایی نیز حضور داشته اند. در واقع قانونگذار با علم بر سایر قوانین در اصلاحیه قانون نظام صنفی در سال92  ساماندهی فروش وعرضه کالا و خدمات از طریق ابزارهای از راه دور را توسط اتحادیه صنفی مربوط مدنظر داشته است؛ البته حدود صلاحیت سازمان نظام صنفی رایانه ای که ذیل قانون حمایت از حقوق پدید آورندگان نرم افزار تشکیل شده از حوزه صنفی قابل تمیز خواهد بود و در حال حاضر پیگیری  برگزاری جلسات مشترک با سازمان مذکور برای مشخص شدن حدود صلاحیت ها هستیم. با توجه به اینکه بیش از 200 هزار فعال دراین حوزه اعم از صنفی و غیر صنفی  درحال فعالیت هستند، انشاالله با کمک اتحادیه این حوزه صنفی مذکور ساماندهی شده تا بدینوسیله قابلیت نظارت و کنترل  و همین طور ارائه خدمات بهتر به مصر ف کنندگان فراهم گردد.

سؤال: بعد از تشکیل این اتحادیه نحوه رسیدگی به تخلفات کسب و کار های مجازی به چه شکلی می شود؟

پاسخ: رسیدگی به تخلفات کسب و کارهای مجازی در هر بعد ساز و کارهای خودش را دارد. در قانون نظام صنفی یک سری عناوین تخلفات وجود دارد که در فصل 8 قانون نظام صنفی به آن پرداخته شده و حدود صلاحیت اتحادیه است. اگر اعضاء تخلفاتی مرتکب شوند، بر اساس شکایاتی که حاصل می شود باید پرونده تشکیل و در صورت احراز عدم تخلف فرد صنفی و یا انصراف شاکی پرونده را مختومه نماید  و درصورت احراز تخلف و یا اعتراض شاکی ، پرونده را به سازمان تعزیرات تسلیم نماید. شیوه رسیدگی به تخلفات فصل 8 قانون نظام صنفی در دستورالعمل بندهای (ش) ماده (37) و (6) ماده (45) قانون صنفی ذکر شده است. طبیعی است منبع متولی رسیدگی به تخلفات بعد از تشکیل اتحادیه، دیگر در وظایف کاری اتحادیه است.

یک بخش از تخلفات هم مربوط به حقوق مصرف کنندگان در بستر فضای مجازی مطرح است که عناوین آن در ماده 5 آیین نامه تبصره ماده 87 قانون نظام صنفی ذکر شده و فرآیند رسیدگی به آن مطابق آیین نامه مذکور توسط کمیته ای متشکل از دستگاه های اجرایی و صنفی و با عضویت اتحادیه مذکور صورت می پذیرد.

سؤال: نحوه تعامل اتحادیه با کمیته نظارت به چه شکل است؟ یعنی آیا به بهبود وضعیت کسب­ وکارهای الکترونیک و شرکت­ های بازاریابی شبکه­ ای کمک می­ کند؟

پاسخ: به لحاظ ماهیت خاص کسب و کارهای مجازی در ماده 87 قانون نظام صنفی چگونگی نظارت بر فعالیت این کسب ­وکارها به آیین نامه مربوط محول شده، لذا آیین نامه بنحوی تنظیم شد که علاوه بر اینکه نظارت اتحادیه به عنوان مرجع رسیدگی به تخلفات فصل هشتم حفظ گردد، تخلفات مربوط به حوزه فضای مجازی نیز توسط کمیته ای متشکل از دستگاه ها و نهادهای تخصصی و صنفی که در تدوین آیین نامه مشارکت داشته اند از جمله وزارت اطلاعات، نیروی انتظامی، اتاق اصناف ایران و  وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات رسیدگی گردد. بنابراین در ارتباط با تخلفات موضوع فصل هشتم و سایر موضوعات تخلفاتی که ممکن است پیش بیاید، حسب مورد کمیته نظارت و سازمان تعزیرات حکومتی مرجع رسیدگی خواهند بود.

سؤال: با توجه به اینکه تنوع کسب و کارها زیاد است، آیا امکانش هست که در آینده با توجه به افزایش تعداد اعضاء، کسب­وکارها مجزا شوند؟ مثلاً کسانی که در رسته خدمات هستند، یک نوع مجوز از اتحادیه داشته باشند، کسانی که در زمینه دیگری فعالیت می­کنند، مجوز دیگری داشته باشند؟

پاسخ: قطعاً این امکان وجود دارد که به مرور زمان بر اثر دسته ­بندی هایی که صورت می ­گیرد، به دلیل تخصصی بودن کار، هم بستر و هم زیرساخت آن ایجاد شود. ولی خواه ناخواه با جمعی رو به­ روهستیم که در هر صورت به لحاظ تنوع و نوع کالا، در رسته خاصی فعالیت نمی کنند و محدوده فعالیت شان هم کل کشور هست، طبیعی است که شما همیشه رسته ای دارید که قابلیت انطباق با مجموعه اتحادیه موجود را ندارد و خودش یک اتحادیه تخصصی خاص هست.

سؤال: حالا تشکیل این اتحادیه چه کمکی می تواند به بهبود وضعیت بازاریابی شبکه­ ای کند؟

پاسخ: مهم­ترین بحث ساماندهی است. در واقع با کمک نهادسازی در حوزه فعالین کسب و کارهای مجازی  و تشکیل این اتحادیه صاحبان این مشاغل خودشان عهده­ دار وظیفه می شوند و کار را با کمک دستگاه ­های مربوط ساماندهی می کنند. مهم­ترین رسالت به نظرم همین باشد.